Η γιαγιά ύφαινε το χαλί στον αργαλειό της της μαθήτριας Ορφανού Μαρίας

Τον αργαλειό στην Αγιάσο τον ονόμαζαν και «κρεβατή». Ο αργαλειός κατασκευαζόταν από ξύλο καρυδιάς.

Στα παλιά τα χρόνια (μετά τον πόλεμο), ο αργαλειός ήταν το βασικότερο εργαλείο που υπήρχε στο κάθε σπίτι γιατί με αυτό έφτιαχναν τα πάντα (ρούχα, κεντημένες καρπέτες, κουρελούδες, καρπέτες ακόμη και τα εσώρουχα τους). Το κάθε σπίτι είχε το δικό του αργαλειό. Μέχρι τότε που βγήκαν τα νήματα που στην Αγιάσο τα ονομάζουν «μπαμπακούλες» από το 1947-1960 και πιο μετά περίπου γύρω στο 1970 τα πάντα γίνονταν με τον αργαλειό.

Ο αργαλειός αποτελείται από δύο βασικά ξύλα που ενώνονται με άλλα πιο μικρά. Για να γίνει το πανί χρειάζονταν το χτένι και τα «μιτάρια». Για κάθε πανί χρειαζόταν ειδικό χτένι. Ο αργαλειός είχε «πατήτηριες» που χρησίμευαν στο να ανοίγουν το πανί και μετά πετούσαν τη σαΐτα. Μαζί με τον αργαλειό υπήρχε και το «ροδάνι» και η «ανέμη» για να τυλίγεις το νήμα.

Εξειδικευμένες γυναίκες το «διαζόταν», το «παραματίζαν» και όταν το τελείωναν το έβαζαν στον αργαλειό και το ύφαιναν και έτσι γινόταν το πανί.

Κάποιες γυναίκες ύφαιναν ?και ελάχιστες υφαίνουν ακόμη και σήμερα- τα ωραία «χαγιαλιά» που μόνο στην Αγιάσο και τον Ασώματο από όλη τη Λέσβο ήξεραν να τα φτιάχνουν. Αυτά ήταν θαυμάσιες πετσέτες που στόλιζαν κάθε σπίτι.

Εργασία της μαθήτριας Χατζημιχαήλ Μαριάνθης με τη καθοδήγηση της δασκάλας Χριστίνας Σαμοθρακή στα πλαίσια του μαθήματος της Ευέλικτης Ζώνης.

Σινιά (Ζντιρουσίνια)

Γενικά:

Το σίνι είναι ένας χάλκινος κυκλικός σφυρήλατος δίσκος που μοιάζει με ταψί, αλλά έχει μικρότερο βάθος απ? αυτό και χείλος γυρισμένο προς τα έξω. Το σίνι είναι γνωστό μ? αυτό το όνομα στη Χερσόνησο του Αίμου, τη Μικρά Ασία, τη Ν.Α. Μεσόγειο και τον αραβικό κόσμο. Στην Ελλάδα το έφεραν πολλοί Μικρασιάτες μαζί με τις αποσκευές τους.

Το σίνι χρησιμοποιείται ως μαγειρικό σκεύος, ως δίσκος προσφοράς και ως τραπέζι:

• Ως μαγειρικό σκεύος έπρεπε να είναι επικασσιτερωμένο (γανωμένο) για προστασία από τις οξειδώσεις του χαλκού και χρησίμευε για το ψήσιμο στεγνών τροφών στο φούρνο (πίτες, κουλουράκια, σιροπιαστά).
• Ως δίσκος χρησίμευε για τη μεταφορά φαγητών σε γιορταστικά δείπνα, αλλά και για να ανταλλάσσονται τα δώρα του γάμου. Αποτελούσε επίσης, στο ίδιο εθιμικό πλαίσιο των δυόμισι τελευταίων αιώνων με όριο τον Β? Παγκόσμιο Πόλεμο, το καθιερωμένο ακριβό δώρο του κουμπάρου ή του νονού προς το βαφτιστήρι του. Έτσι, το σίνι συνδέθηκε με έθιμα του κύκλου της ζωής και η χάρη του απέκτησε τελετουργικό χαρακτήρα.
• Ως τραπέζι: το σίνι στηριζόταν πάνω σε μία διπλωτή βάση και ήταν πάντα διακοσμημένο «κεντημένο» όπως έλεγαν. Το «κολύ - σινί», σύμβολο κοινωνικής καταξίωσης, ενίοτε ήταν ανεπίγραφο. Το σκάλισμα ενός σινιού μπορεί να ποικίλει ως προς την τεχνική, τις μεθόδους και τη θεματολογία. Ο φυτικός διάκοσμος κυριαρχεί, ενώ συχνά απεικονίζονται σκεύη, θρησκευτικά κτίσματα και σπανίως πουλιά και ανθρώπινες μορφές.

Διαβάστε περισσότερα: Σινιά (Ζντιρουσίνια)